Is yoga (n)iets voor jou?

Van fysieke kracht tot mentale en emotionele gezondheid: yoga levert voordelen op. Maar welke voordelen kan het voor jou hebben?

Er zijn veel verschillende soorten yoga en nog meer ideeën over wat het inhoud en de ‘juiste’ manier om ze te beoefenen. Hoe weet je dan wat bij je past? Hoe weet je of yoga niks voor je is of juist precies wat je nodig hebt?

Yoga als filosofie

Allereerst haal ik graag een misvatting uit de lucht die je wellicht tegenhoudt om yoga te gaan onderzoeken: yoga is een filosofie, géén religie. Hoewel er enkele overeenkomsten zijn, is het belangrijk te weten dat een religie een systematische verzameling is van geloofsopvattingen, heilige teksten, dogma’s en rituelen. Hierbij is een godheid het middelpunt en heeft een religie vaak een autoriteit, zoals een priester.

Yoga gaat uit van het goddelijke in ieder individu. Je leert deze innerlijke kracht ervaren en hoe je deze kunt laten groeien. Het gaat dus niet om hoop of geloof in ‘iets’ buiten jezelf, maar om jouw eigen directe ervaring in het moment. Dit levert bijzondere momenten van zelfontplooiing op, daar vertel ik aan het eind van dit stuk meer over.  Yoga heeft overigens wél een diepe spirituele dimensie. Dit kan raakvlakken hebben met religieuze waarden zoals liefde voor je naasten en geweldloosheid. Hierdoor kun je, ook als je religieus bent, veel herkenning vinden in yoga zonder dat dit met elkaar in strijd is.  Je kunt dus naast elke religie ervoor kiezen om yoga te gaan beoefenen als dit je interesseert.

Yoga beoefen je ook naast de mat

Bij Maria staan na tien minuten de zweetdruppels op haar voorhoofd als ze probeert haar ‘Neerwaardse Hond’ vol te houden. Haar armen en benen trillen, ik zie haar tenen verkrampen en toch blijft ze staan. Haar lichaam zegt: ‘Stop! Dit is nog een stap te ver voor mij, neem even rust!’ Maar ze luistert naar haar hoofd dat zegt: ‘Je moet je best doen! De anderen kunnen het ook! Je mag niet stoppen!’

Ik noemde net al dat yoga gaat over jouw eigen persoonlijke ontwikkeling. Sta je wel eens op die mat? Dan merk je dat houdingen soms lastiger zijn dat ze lijken. Hoe ga jij ermee om als iets moeilijk wordt? En als je lichaam een grens aangeeft, luister je er dan naar of ga je door? Je mat kan jouw spiegel zijn: hoe jij je op de mat gedraagt, zo gedraag je je ook als je niet op die mat staat. Hierdoor leer je bijvoorbeeld met stress of grenzen omgaan op een veilige manier op je yogamat en kun je dit daarna vaak ook in je dagelijks leven toepassen.

Maria pikt de signalen van haar lichaam nog niet op en gaat over haar grens. Later ervaart ze veel spanning en zelfs pijn. Zij herkent dat ze zich ook zo gedraagt op haar werk en zelf thuis: altijd je best doen. Nog geen maand later zit Maria thuis met een burn-out. Samen zijn we gaan oefenen met zachte houdingen, zelfcompassie en ademhaling zodat Maria leert om contact te maken met haar lichaam en naar de signalen te luisteren. Ze ervaart nu rust en ruimte in haar lijf, maar ook in haar hoofd.

Yoga combineert lichaam en geest!

De yogapractice op de mat richt zich altijd op drie onderdelen:

1. de ademhaling (pranayama),
2. de fysieke houdingen (asana’s)
3. en de meditatie.

Hieronder een korte uitleg van deze drie-eenheid.

Prana-wattes?

Ademhalen doen we allemaal, maar bewust ademen oefenen we maar heel weinig.  Prana betekent levensenergie in het Sanskriet, Yama betekent actie, beweging. Pranayama is dus het bewegen van de levensenergie en dit doen we met onze ademhaling.

In de yoga is dit een essentieel onderdeel omdat hóe je ademhaalt, bepaalt hoeveel energie je hebt en hoe je je voelt. Je leert in yoga je ademhaling beheersen en bijna iedereen voelt al tijdens de eerste keer oefenen hoeveel invloed dit heeft op hoe jij je lichaam beleeft. In een les begeleid ik je bijvoorbeeld door eenvoudige ademtechnieken en korte oefeningen. Zelfs de kleinste veranderingen kunnen een groot effect hebben op bijvoorbeeld stress of pijn. Je adem is de verbinding tussen je lijf en je geest en zorgt voor rust, mentale en  fysieke ontspanning en balans en het kalmeert je zenuwstelsel. Klinkt goed toch? Alleen maar door je eigen ademhaling.

Moet ik lenig zijn voor yoga?

Dan het tweede onderdeel: de asana’s. Deze zijn er om je te helpen, niet om je pijn te doen ;-). Je mag echt alle instagramplaatjes loslaten en ontdekken hoe jouw lijf beweegt. Er is nooit een doel met de houdingen die we doen, je hoeft niets te bereiken aan het eind van een les. Je mag spelen met de asana’s, ervaren hoe jouw lichaam reageert en jezelf uitdagen als je dat wilt. Jouw comfortzone uitbreiden, of daar juist heerlijk in blijven zitten. Het gaat om het creëren van ruimte in je lijf, wat vaak ook resulteert in lenigheid, ontspanning, kracht of gewichtsverlies. Het is dus een mythe dat je lenig moet zijn om yoga te doen. Dat is zoiets als zeggen dat je te vies bent om in bad te gaan. Je kunt juist starten met yoga als je vastzit in je lichaam of geest. Yoga kan je helpen die ruimte weer te gaan voelen op een zachte manier.

Moet ik stoppen met denken in meditatie?

Evert zit in kleermakerszit op de grond, de zachte deken onder hem ondersteunt zijn enkels en het kussen onder zijn heupen helpt hem om rechtop te zitten. Hij concentreert zich een paar minuten op zijn ademhaling en registreert ondertussen welke prikkels hij ervaart. Er scheurt een opgevoerde brommer langs en daarna klinkt weer het gezang van de verschillende vogels in de boom naast zijn raam. Hij voelt de warmte van de zon die door het raam schijnt en ergens in de verte ruikt hij de maaltijd van de buurman, pizza geloof ik.  Die prikkels zouden hem kunnen afleiden van zijn ademhaling. Evert is zich er bewust van en elke keer als hij merkt dat hij wordt meegenomen in de stroom van gedachten, die door prikkels in gang wordt gezet, focust hij zich weer op zijn adem en de stilte in zijn lichaam.

In meditatie, het derde onderdeel, ga je nog een stapje verder naar binnen. Meditatie is een fantastische oefening als je yoga echt wilt integreren in je leven. Er zijn veel verschillende manieren om meditatie te beoefenen. Ik ga hier uit van de klassieke vorm waarbij je in stilte zit, op de grond of in een stoel met beide voeten op de grond. Het is een krachtige techniek waardoor je geest kalmeert en je bewustzijn vergroot.  In het dagelijks leven word je constant blootgesteld aan prikkels die jouw mentale systeem belasten en met alle digitale stimulatie van tegenwoordig, zelfs overbelasten.

Meditatie geeft een tegenwicht. Het gaat er bij meditatie niet om dat je die gedachtestroom stilzet, maar dat je uit die stroom stapt. Je zet een stapje naar achteren en observeert de stroom. Je wordt een toeschouwer van je eigen gedachten en emoties. Lukt het om te accepteren wat je denkt, voelt en ervaart zonder direct een oordeel te hebben of iets te willen veranderen? Meditatie gaat over het stoppen van al het doen en alleen maar even te Zijn. Zelf vond ik het in het begin best spannend om stil te staan, ik was het niet gewend en vond het lastig om alles maar binnen te laten in zo’n meditatie. Maar hoe vaker in het deed, hoe meer het voelde als die ‘pas op de plaats’. Even uit de drukte stappen en tijd maken voor stilte.

Een paar voordelen van meditatie voor je op een rijtje:

• Zorgt voor geestelijke rust
• Helpt je fysieke ontspannen
• Verhoogt jouw bewustzijn, volledig aanwezig leren zijn in moment en bij jezelf
• Meditatie ondersteunt jouw innerlijke transformatie
• het vermindert stress
• Het bevordert jouw mentale en emotionele welzijn

Gun jij jezelf tijd voor jezelf?

Evelien ligt op haar matje. Ze is moe, zo ontzettend moe. Het is een bekend gevoel, maar ze staat er eigenlijk nooit zo bij stil. Haar leven is druk met werk, partner en kinderen. Ze dendert altijd maar door en neemt geen tijd om zo bewust tot rust te komen. “Ik wil graag nog even blijven liggen” zegt Evelien als ik haar vraag om weer te gaan zitten. “blijf zolang liggen als je wilt” reageer ik. Meteen begint ze te huilen. Ze is niet gewend zichzelf ruimte te geven om naar haar gevoel te luisteren en ze oordeelt heel hard over haar eigen moeheid. Maar na een tijdje word die stem zachter en voelt ze hoeveel rust het haar gaf om te mogen stoppen en ontspannen.

Dan ontstaat er een prachtig plaatje: zelfontplooiing! Dat klinkt misschien nog wat vaag en spiri-wiri voor je, dat mag. Voor mij in het begin ook. Totdat ik er handen en voeten aan gaf. Zoals ik al zei is yoga een heel praktische methode waarbij we met beide benen op de grond kunnen blijven staan. Yoga is een persoonlijke reis waarin je een groeiproces aangaat van ontdekken wie je bent en hoe jij wilt leven. Het gaat er in de yogafilosofie niet om of je het goed doet of niet, maar om de vraag: wie ben jij? En leef jij in lijn met jouw waarden en normen en dromen? Er zijn richtlijnen (de yama’s en nijama’s, daar vertel ik je een andere keer over) die jij kunt gebruiken om je leven vorm te geven, maar het zijn geen regels.

Als je dichter bij jezelf komt ga je misschien andere keuzes maken. Dingen doen die beter bij je passen en waar je blij van wordt. Evelien leerde dat haar lichaam meer rustmomenten nodig had, maar ook meer vocht en meer voeding. Ze at te weinig. Nog verder in haar proces ontdekte ze dat haar strenge gedachten, haar zorgen óver haar moeheid en de verantwoordelijkheid op haar werk haar moe maakten.  Langzaam kwam ze tot de kern: ze was niet echt gelukkig in haar leven, ze zat vast in ooit gemaakte keuzes en voelde geen ruimte om te doen wat ze echt leuk vond. Dit putte haar uit. Evelien koos langzaam voor een andere manier van leven, zei vaker ‘nee’ en besloot voor het eerst in haar leven alleen op vakantie te gaan.  Daar maakte ze de keus om op zoek te gaan naar ander werk, wat beter bij haar past. Langzaam gaat haar energieniveau weer omhoog en komt de glans weer terug in haar ogen.

‘It’s a celebration, you can smile’

In het kort: Yoga is een holistische benadering die leidt tot een diepe verbinding met jezelf. Het biedt jou een praktische methode om jezelf fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel te leren kennen. Om jezelf te leren omarmen en te groeien als persoon. Voor mij is yoga een warm bad waar ik telkens in zak. Ik leer om lief te zijn voor mezelf, ik mag spelen en fouten maken, ik heb plezier in wat ik doe. ‘In het moment’ zijn kan vaag en abstract klinken als je het alleen maar leest, maar zodra je op de mat staat weet je meteen wat ik bedoel. Mijn Indiaase leraar zei tegen mij: “Why so serious? Yoga is a party, a celebration of you! You can smile!”

Ben je nieuwsgierig geworden?

Je mag altijd vrijblijvend contact opnemen om je vragen te stellen of een afspraak te maken.

Zit je te denken aan privéles? Dan plannen we eerst een intake in, die is gratis.